ฎีกาเด่นรายวันโดยที่ปรึกษา ดร.วิเชียร ชุบไธสง นายกสภาทนายความ …
3560.ผู้ให้เช่าซื้อรับรถยนต์ที่เช่าซื้อกลับคืน เมื่อผู้เช่าซื้อผิดนัดชำระค่าเช่าซื้อเพียงงวดเดียว ผู้ให้เช่าซื้อเรียกค่าขาดราคาไม่ได้
คำพิพากษาฎีกาที่ 2899/2567 (เล่ม 7 หน้า 1517) ตามสัญญาเช่าซื้อกำหนดให้สิทธิธนาคารผู้ให้เช่าซื้อบอกเลิกสัญญาว่า กรณีผู้เช่าซื้อผิดนัดไม่ชำระค่าเช่าซื้อ 3 งวดติดๆกัน และธนาคารได้บอกกล่าวเป็นหนังสือให้ผู้เช่าซื้อชำระค่าเช่าซื้อที่ค้างชำระพร้อมด้วยเบี้ยปรับ ค่าใช้จ่ายที่ธนาคารเรียกเก็บได้ ค่าธรรมเนียม หรือค่าใช้จ่ายในการทวงถามหนี้ค่าเช่าซื้อภายในเวลาอย่างน้อย 30 วัน นับแต่วันที่ผู้เช่าซื้อได้รับหนังสือ และผู้เช่าซื้อละเลยไม่ปฏิบัติตามหนังสือบอกกล่าวนั้น ธนาคารมีสิทธิบอกเลิกสัญญาได้ แต่จำเลยที่ 1 ผิดนัดชำระค่าเช่าซื้อเพียงงวดเดียว แล้วเป็นฝ่ายส่งมอบรถยนต์ที่เช่าซื้อคืนแก่โจทก์ จึงไม่เข้าเงื่อนไขตามข้อกำหนดในสัญญาเช่าซื้อที่โจทก์จะบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อได้ การที่โจทก์ผู้ให้เช่าซื้อรับรถยนต์ที่เช่าซื้อคืนโดยไม่ประสงค์ให้จำเลยที่ 1 เช่าซื้อต่อไป และนำออกขายทอดตลาด พฤติการณ์ของโจทก์และจำเลยที่ 1 ถือเป็นการตกลงเลิกสัญญากันโดยปริยายนับแต่วันที่โจทก์รับมอบรถยนต์คืน ถือว่าเป็นการเลิกสัญญาในกรณีอื่นมิใช่การเลิกสัญญาที่มีผลจากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งผิดสัญญาเช่าซื้อ ทั้งไม่ถือเป็นการสิ้นสุดสัญญาไม่ว่ากรณีใดๆ อันเป็นเหตุให้โจทก์มีสิทธิเรียกค่าขาดราคาตามเงื่อนไขที่ระบุไว้ในสัญญาเช่าซื้อ โจทก์ไม่มีสิทธิเรียกค่าขาดราคาจากค่าเช่าซื้อโดยอาศัย ข้อสัญญาเช่าซื้อซึ่งระงับไปแล้วตาม ป.พ.พ.มาตรา 391 วรรคหนึ่ง และวรรคท้าย
แม้จำเลยที่ 1 ทำหนังสือแสดงเจตนารับผิดต่อโจทก์ โดยให้โจทก์นำรถยนต์ที่เช่าซื้อออกขายตามสภาพที่โจทก์รับมาในขณะส่งมอบ หากขายทอดตลาดได้ราคาไม่คุ้มกับความเสียหาย จำเลยที่ 1 ยอมรับผิดชดใช้มูลหนี้ส่วนที่ขาดตามสัญญาแก่โจทก์ ซึ่งเป็นการจัดทำเอกสารขึ้นโดยผู้เช่าซื้อฝ่ายเดียวยอมรับผิด เมื่อฝ่ายโจทก์มิได้ตกลงและลงลายมือชื่อไว้ ในเอกสารนั้นด้วย จึงไม่ใช่เป็นการโต้แย้งหรือสงวนสิทธิในการเรียกค่าเสียหาย ไม่มีผลให้จำเลยที่ 1 ต้องรับผิดถ้าขาดราคาตามเอกสารดังกล่าว
จำเลยที่ 1 ผิดนัดและส่งมอบรถที่เช่าซื้อคืนโจทก์โดยไม่เป็นไปตามข้อตกลงในสัญญาเช่าซื้อ ถือไม่ได้ว่าจำเลยที่ 1 สละประโยชน์ในส่วนที่โจทก์ต้องมีหนังสือบอกกล่าวให้ชำระหนี้และบอกเลิกสัญญาภายใน 30 วัน ตามข้อตกลงในสัญญา เนื่องจากเป็นข้อสัญญากำหนดบังคับโจทก์ให้ปฏิบัติเพื่อใช้สิทธิบอกเลิกสัญญา หาใช่ข้อกำหนดให้จำเลยทั้งสอง ปฏิบัติที่จำเลยทั้งสองจะสละประโยชน์ได้ เมื่อสัญญาเช่าซื้อเลิกกันโดยปริยายตั้งแต่วันที่จำเลยที่ 1 ส่งมอบรถยนต์คืน โจทก์แล้ว ภายหลังโจทก์ได้รับรถยนต์คืนโจทก์ไม่อาจใช้สิทธิบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อโดยออกหนังสือบอกกล่าวทวงถามให้จำเลยทั้งสองชำระหนี้ภายใน 30 วัน หากไม่ชำระให้ถือว่าสัญญาเลิกกันได้อีก หนังสือบอกเลิกสัญญาของโจทก์ไม่มีผลบังคับ
(หมายเหตุ 1 คดีนี้ผู้เช่าซื้อผิดนัดชำระค่าเช่าซื้อเพียงงวดเดียว แล้วส่งมอบรถยนต์ที่เช่าซื้อคืน ยังไม่เข้าเงื่อนไขที่ผู้ให้เช่าซื้อจะบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อได้ ผู้ให้เช่าซื้อจึงไม่มีสิทธิเรียกค่าขาดราคา ถึงแม้ว่าผู้เช่าซื้อจะทำหนังสือยอมรับผิดในการชำระค่าขาดราคาก็ตาม)
นายผดุงศักดิ์ จันเดชชนะวงศ์ ที่ปรึกษานายกสภาทนายความ กรรมการสภาทนายความจังหวัดนครราชสีมา และกรรมการสภาทนายความภาค 3 ปีบริหาร 2565-2568 โทร.081-9663849