ฎีกาเด่นรายวันโดยที่ปรึกษา ดร.วิเชียร ชุบไธสง นายกสภาทนายความ …
3642.เจ้าบ้านไม่ยอมส่งต้นฉบับสําเนาทะเบียนบ้านแก่เจ้าของบ้าน ไม่เป็นความผิดฐานเอาไปเสียซึ่งเอกสารของผู้อื่น
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2148/2567 (เล่ม 5 หน้า 45) คำว่า “เอาไปเสีย” ตามมาตรา 188 มิได้มีความหมายเป็นอย่างเดียวกับคำว่า “เอาไป” ที่ใช้ในความผิดข้อหาลักทรัพย์ตามมาตรา 334 แต่หมายถึงการเอาไปจากที่เอกสารนั้นเคยอยู่ในประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ผู้อื่นหรือประชาชนที่อาจต้องขาดเอกสารนั้นเป็นพยานหลักฐาน การกระทำที่จะเป็นความผิดข้อหาเอาไปเสียซึ่งเอกสารของผู้อื่น จึงต้องเป็นการเอาเอกสารของผู้อื่นไปโดยพลการมิใช่ครอบครองเอกสารนั้นไว้โดยความยินยอมของผู้อื่น
ผู้เสียหายยินยอมให้จำเลยเป็นผู้ครอบครองและเก็บรักษาต้นฉบับสำเนาทะเบียนบ้านไว้ แม้ต่อมาผู้เสียหายไม่ประสงค์ให้จำเลยครอบครองเอกสารดังกล่าวไว้แทน จำเลยจึงมีหน้าที่ต้องส่งมอบต้นฉบับสำเนาทะเบียนบ้านตามฟ้องคืนให้แก่ผู้เสียหาย แต่จำเลยไม่ยอมส่งมอบคืนอันเป็นการกระทำที่ถือว่าเป็นการโต้แย้งสิทธิของผู้เสียหาย ก็เป็นเรื่องที่จำเลย จะต้องรับผิดไปทางแพ่ง การกระทำของจำเลยไม่ถือว่าเป็นการซ่อนเร้น หรือเอาไปเสีย ซึ่งเอกสารของผู้อื่น
(หมายเหตุ 1 ตาม พ.ร.บ.การทะเบียนราษฎร พ.ศ.2534 มาตรา 39 กำหนดให้จำเลยในฐานะเจ้าบ้านมีหน้าที่ตามกฎหมายที่จะต้องเก็บรักษาต้นฉบับสำเนาทะเบียนบ้าน
2 ข้อเท็จจริงผู้เสียหายและจำเลยเคยอยู่กินด้วยกันฉันสามีภริยา ผู้เสียหายซื้อที่ดิน โดยมีชื่อจำเลยเป็นเจ้าบ้านและเป็นผู้เก็บรักษาต้นฉบับสำเนาทะเบียนบ้านไว้ ต่อมาผู้เสียหายให้จำเลยคืนสำเนาทะเบียนบ้าน แต่จำเลยไม่คืน
3 ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตาม ป.อ.มาตรา 188 จำคุก 1 ปี และปรับ 10,000 บาท โทษจำคุกให้รอการลงโทษไว้ 2 ปี ศาลอุทธรณ์ภาค 5 พิพากษากลับให้ยกฟ้อง
4 โจทก์ฎีกาว่า การที่จำเลยไม่คืนต้นฉบับสำเนาทะเบียนบ้านตามฟ้องให้แก่ผู้เสียหาย ย่อมทำให้ผู้เสียหายไม่สามารถดำเนินการเกี่ยวกับบ้านซึ่งเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้เสียหาย การกระทำของจำเลยจึงเป็นการซ้อนเร้น หรือเอาไปเสีย ซึ่งต้นฉบับสำเนาทะเบียนบ้าน อันเป็นองค์ประกอบความผิดข้อหาเอาไปเสียซึ่งเอกสารของผู้อื่น
5 ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ความผิดข้อหาเอาไปเสียซึ่งเอกสารของผู้อื่นตาม ป.อ.มาตรา 188 เป็นความผิดต่อเจ้าพนักงานในการยุติธรรม กฎหมายมิได้มุ่งถึงกรรมสิทธิ์หรือสิทธิในการเป็นเจ้าของกระดาษหรือวัตถุที่ทำให้ปรากฏความหมายเป็นเอกสารซึ่งบทบัญญัติว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับทรัพย์บัญญัติไว้เป็นการทั่วไปอยู่แล้ว
6 และมีคำวินิจฉัยข้างต้น โดยพิพากษายืน)
(หลักกฎหมาย ป.อ.มาตรา 188)
นายผดุงศักดิ์ จันเดชชนะวงศ์ ที่ปรึกษานายกสภาทนายความ กรรมการสภาทนายความจังหวัดนครราชสีมา และกรรมการสภาทนายความภาค 3 ปีบริหาร 2565-2568 โทร.081-9663849